İşbirlikli Öğrenme nedir? İşbirlikli Öğrenme ilkeleri nelerdir?
İşbirlikli öğrenme öğrencilerin bir araya gelerek birbirlerine yardım ettikleri aktif öğrenme modelidir. (Slavin, 1991). Tanımdan da anlaşılacağı gibi bu öğrenme modelinde öğrenciler bireysel çalışmalar yerine daha çok küçük grup çalışmaları yaparlar. Bu model öğrenci merkezli bir model olup öğrencilerin birbirlerinden bir şeyler öğrenmesini sağlar. Öğrencilerin küçük gruplar halinde bir araya gelerek işbirliği içerisinde çalışmalar yapmasını amaçlar (Marzban & Alinejad, 2013). Bununla birlikte yapılan tüm grup çalışmaları işbirlikli öğrenme modeline uygun olmayabilir. Bir grup çalışmasının işbirlikli öğrenme olabilmesi için öğrencilerin grup içerisinde sosyal becerilerini kullanmaları ve yüz yüze etkileşim içerisinde olmaları gerekir. Bir başka ifadeyle öğrenciler kişilerarası ilişkileri bilmeli ve bunları etkili bir şekilde kullanmalıdır (Er, 2012).
İşbirlikli Öğrenme Modeli öğrenci merkezli bir öğretim modelidir. Öğrenci aktif olarak öğrenme sürecine dâhil olur. Bu modele göre bilgi öğrenciye verilmez, öğrenci bilgiyi kendisi yaparak ve yaşayarak alır (Johnson, Johnson, & Holubec, 1994). Bu modelde öğretmen ise öğrencilere rehber konumundadır. Onlara yapacakları aktivitelerde yardımcı olur, çalışmaları hakkında değerlendirmelerde bulunur. Ayrıca öğretmen öğrencilere kendi yeteneklerine göre konular verir, öğrencilerin öz yeterliliklerinin iyi olduğu alanlarda çalışmalarını sağlar.
İşbirlikli Öğrenme Modelinde başarı değerlendirmesi bireysel olarak yapılmaz. Grup üyeleri hiçbir zaman kendi başarısı için değil grup adına bir şeyler yapmaya çalışır (Er, 2012). Bilen öğrenciler bilmeyen öğrencilere bilgilerini aktarır. Bu öğretme sözel olarak öğretme olmayabilir. Başarısı zayıf öğrenciler başarısı yüksek olanları gözlemleyerek ve onları taklit ederek de bir şeyler öğrenebilir. Bunu Albert Bandura’nın Sosyal Öğrenme Kuramında bahsetmiş olduğu dolaylı öğrenmeye örnek gösterebiliriz.
İşbirlikli Öğrenme geleneksel eğitimden farklı bir öğrenme modelidir. Öğrencilerin daha aktif olması edindikleri bilgilerin daha kalıcı olmasını sağlamaktadır. Bu model öğrencilere daha memnun edici ve rahat bir öğrenme ortamı sağlayabilir (Marzban & Alinejad, 2013). Bununla birlikte İşbirlikli Öğrenme Modelin uygulamalarında bazı problemler de yaşanmaktadır. Başarı seviyesi yüksek olan grup üyeleri kendi gruplarında yer alan düşük seviyeli öğrencileri gruptan dışlayabilmektedir. Bunun dışında grup içerisinde çalışmaların düzenli bir şekilde yapılmaması, zamanın boşa harcanması, grup içi tartışmaların yaşanması diğer birkaç olumsuz noktalardır (Yeşilyurt, 2010). Bu yüzden İşbirlikli Öğrenme Modeli uygulanmadan önce gruplar; bireysel farklılıklar, öğrenci yetenekleri, öğrenci uyumları çok iyi gözlemlenerek oluşturulmalıdır. Bu yüzden öğretmenlere bu aşamada çok önemli görevler düşmektedir.
İşbirlikli Öğrenme Modeli ve Teknoloji Entegrasyonu
Yukarıda İşbirlikli Öğrenme Modeli ilkelerinde bahsedilmiştir. Bunlara ek olarak biz eğitim ve öğretimde İşbirlikli Öğrenme Modeli ile birlikte teknoloji entegrasyonu da yapabiliriz. İnternet üzerinde oluşturulan sanal sınıflar, sosyal medya siteleri, Whatsapp gibi akıllı telefon uygulamaları ile işbirlikli öğrenme ortamları oluşturulabilir. Özellikle Google Dokümanlar üzerinden açılacak bir boş dosya üzerinde birden fazla öğrenciyi bir araya getirerek yukarıdaki ilkelere uygun olarak işbirlikli öğrenme ortamı oluşturulabilir. İlerleyen günlerde Google Dokümanlar konusunda buna benzer bir çalışma örneği sunabiliriz.
Yazar: Sayid Özcan
Referanslar:
Er, M. (2012). Boosting Foreign Language Self-Concept in Language Classroom Through Cooperative Learning Activities.
Johnson, D., Johnson, R., & Holubec, E. J. (1994). Cooperative Learning In The Classroom. Alexandria, VA: ASCD. 4.
Marzban, A., & Alinejad, F. (2013). The Effect of Cooperative Learning on Reading Comprehension of Iranian EFL Learners.
Slavin, R. (1991). Synthesis of Research on Cooperative Learning. Educational Leadership , 31-33.
Yeşilyurt, E. (2010). Evaluation of the Suitability of Teacher Candidates’ Qualities. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 14 , 25-37.
